Over Bezoek James ENSORSTAD Oostende

2024 staat in Vlaanderen in het teken van James Ensor. 

1. Bezoek Ensor tentoonstelling in Muzée  - Oostende

Dan is het 75 jaar geleden dat deze Oostendse grootmeesters overleed.  Dit wordt groots herdacht in Oostende, de stad waar Ensor werd geboren en er zijn hele leven doorbracht.   Mu.ZEE geeft (samen met het Fort Napoleon) het startschot van dit bijzondere jaar.  Mu.ZEE doet dit met de tenoonstelling  Rose, Rose, Rose, à mes yeux! James Ensor en het stilleven in België 1830-1930.

Het is de eerste tentoonstelling ooit volledig gewijd aan de stillevens van Ensor. De tentoonstelling volgt de evolutie binnen het oeuvre van Ensor en binnen de geschiedenis van het stilleven in België.

Binnen het oeuvre van Ensor speelt het stilleven een belangrijke rol. De kwaliteit en de betekenis van zijn intrigerende, complexe stillevens worden duidelijk wanneer deze gesitueerd worden binnen de ontwikkeling van dit genre in België van 1830 tot 1930. Het stilleven, dat begin 19e eeuw afgegleden was tot een decoratief genre van bloemstukken en pronk, zonder inhoudelijke inzet en artistiek belang, wordt in de 19e eeuw op verschillende manieren opgewaardeerd: door te ‘monumentaliseren’, door het beeld te animeren met exotische voorwerpen, poppen, maskers e.d., of door het als onderdeel van een interieur te behandelen. Ensors werk vormt het kantelpunt waarin de burgerlijke pronk zijn geloofwaardigheid verliest, de schilder zich losmaakt uit de conventies van het genre, en het beeld oplost in licht en kleur.

De tentoonstelling biedt met ca. 150 werken, een overzicht van de 19e-eeuwse, academische, decoratieve traditie vanaf Antoine Wiertz tot Frans Mortelmans, met vele vergeten maar zeer vakkundige en in hun tijd zeer succesvolle schilders zoals Jean Robie, Hubert Bellis.

Een 30-tal werken van Ensor uit publieke en private verzamelingen uit binnen- en buitenland, worden geplaatst  naast een 120 veelal onbekende, zelden of nooit publieke getoonde stillevens die de ontwikkeling van het beeldgenre in België illustreren (Antoine Wiertz, Jean Robie, Hubert Bellis, Frans Mortelmans, Marie de Bièvre, Louis Thévenet, Marthe Donas, Walter Vaes, Rik Wouters, Jean Brusselmans… ). Bijzondere aandacht gaat hierbij ook naar geheel vergeten vrouwelijke schilders zoals Alice Ronner en Georgette Meunier, en naar de geïsoleerde figuur van Henri De Braekeleer.   Een unieke reis doorheen het stilleven van de 19e en 20e eeuw. 

                   
2. Bezoek James Ensor Huis: het interactieve belevingscentrum en het woonhuis.    (om 14.30 u. en/of  14.45 u.)

Het Ensorhuis is het huis waar James Ensor (1860-1949), samen met zijn trouwe huisknecht August Van Yper, woonde en werkte van 1917 tot aan zijn dood. Ensor erfde het pand van zijn oom Leopold Haegheman en tante Pauline Dewinter, die een schelpen- en souvenirwinkel openhield. Het huis is gelegen in de Vlaanderenstraat in Oostende, in het verlengde van de Kapellestraat. Voordien had Ensor gewoond in de ouderlijke woning op de hoek van de Vlaanderenstraat en de Van Iseghemlaan.

In 1952 werd het gebouw als museum ingericht en uitgebaat door de "Vrienden van James Ensor", maar een groot deel van de originele inboedel was toen al verkocht. In 1956 kwam het Ensorhuis in handen van de stad Oostende. De onderhoudskosten waren echter zo hoog dat het gebouw dreigde gesloopt te worden. Rond 1973 startte een groep Ensor-enthousiasten een campagne om het huis te restaureren en het museum weer open te stellen. Op 18 januari 1974 werd het Ensorhuis beschermd door een Koninklijk besluit en ging het museum weer open. In 2000 werd het gebouw nogmaals opgeknapt. Sinds 2008 staat het Ensorhuis, samen met het Permekemuseum in Jabbeke, onder de hoede van het bestuur van Mu.ZEE in Oostende.

Een aanpalend pand werd in 2016 aangekocht en dient als uitbreiding van het heringerichte Ensorhuis met de inrichting van een bezoekerscentrum. Het architectenbureau Noa Architecten bedacht een nieuw concept voor het geheel, waarbij de panden werden omgebouwd tot een interactief belevingscentrum. Het vernieuwde Ensorhuis opende op 14 juli 2020 en omvat 5 ruimtes in Ensoriaanse sfeer. Dankzij het authentieke meubilair, de reproducties op ware grootte en kleine documentaire-presentaties beleeft men de werk- en leefruimte van de kunstenaar op een unieke wijze.