"Een vredeslied componeren, dat zou het summum zijn"
Jef Neve groeit mee met zijn muziek, en omgekeerd
Toen hij op zijn derde voor het eerst achter een piano kroop, werd de kiem gelegd voor wat vandaag nog steeds zijn drijfveer is: groeien in zijn vak. En hoe. Zijn muzikale talent bracht hem intussen langs de halve wereld, maar thuiskomen doet jazzmuzikant Jef Neve nog altijd achter de piano.
“Muziek had bij ons een plek aan de keukentafel”, blikt Jef Neve terug op zijn met cultuur doorspekte jeugd. Met een amateur-pianiste en koorzangeres als moeder en een platenverzamelaar als vader kreeg hij cultuur met de paplepel mee. “Ik herinner me dat mijn ouders me als kind meenamen naar musea, tentoonstellingen of het theater. Op vakantie was dat zelfs een gewoonte: soms bezochten we exposities of voorstellingen van grote namen, op andere momenten kleinere projecten van lokale artiesten. Omdat ik een nieuwsgierig kind was, kon ik daarvan genieten. Ook nu nog is die leergierigheid typerend voor mij. Ik heb altijd wel projecten lopen – nu leer ik tussen het pianospelen door bijvoorbeeld Italiaans, maar ik lees ook veel. In een snel veranderende samenleving als de onze is het nodig om bijgebeend te blijven. Of ik lees biografieën van geschiedkundige figuren. Die brengen me niet alleen kennis bij, ik haal er ook inspiratie uit.”
Hoe belangrijk is persoonlijke groei voor jou?
“Ik durf te zeggen dat ik constant op zoek ben naar een betere versie van mezelf. Niet tot in het extreme of ongezonde, maar ik wil scherp blijven. Vindt mijn persoonlijke groei reflectie in mijn werk, of groei ik net door de muziek? Ik denk dat er een constante wisselwerking is tussen de twee. Wat me op persoonlijk vlak geraakt en gevormd heeft, vindt hoe dan ook zijn weg in mijn muziek. Tegelijk krijg ik vandaag hele andere opdrachten dan in het verleden: de muzikale werelden waarin ik me nu soms begeef, maakten vroeger geen deel uit van mijn leven. Daardoor word ik niet alleen op muzikaal vlak, maar ook als persoon uitgedaagd om mijn grenzen op te zoeken. Net omdat muziek deel is van mijn persoonlijkheid, is het moeilijk om die twee los van elkaar te zien.”
“Om een voorbeeld te geven: voor buitenlandse concerten heb ik al heel wat gereisd. Reizen verruimt je blik, dat is bij mij niet anders. De eerste keer dat je ergens komt, word je overdonderd door alle indrukken en cultuurverschillen. Dat is fascinerend en interessant. Maar door regelmatiger te reizen en sommige plekken meerdere keren te bezoeken, ontstaat meer tijd en ruimte om die eerste indrukken te verdiepen. Daardoor kwam ik tot de constatatie dat wat ík verlang van het leven, elders op de wereld niet zo heel anders is. Iedereen wil familie en vrienden om zich heen, verlangt naar liefde en geborgenheid. We willen allemaal kansen krijgen en hebben allemaal ooit te maken met verlies. Hoe iemand in Zuid-Amerika, Azië of België daarmee omgaat, verschilt aan de basis niet zo veel van elkaar.”
“Als ik mag dromen – en met het risico nu heel melig te klinken – zou dit misschien wel het summum van persoonlijke en professionele groei kunnen zijn: een werk componeren voor een groot symfonisch orkest en koor, dat een soort nieuw vredeslied wordt. Beschouw het als een antwoord op de Negende Symfonie van Beethoven. Een lied gespeeld over de hele wereld, waaraan mensen van overal samenwerken en dat verschillende culturen samenbrengt... Ja, als ultieme levenswerk zegt dat me wel iets.”
Je muzikale leven ziet er vandaag anders uit dan pakweg tien jaar geleden. Waar blijf je de inspiratie halen om je telkens opnieuw uit te vinden?
“Dat gebeurt onder andere, zoals nu, door af en toe vakantie te nemen. (lacht) Elke creatieveling kan daarvan meespreken: op momenten dat de boog minder gespannen staat, komt de inspiratie vanzelf. Evengoed kan ik na een goeie kitesurfsessie – als ik niet aan het musiceren ben, begeef ik me graag op het water – plots een melodie in mijn hoofd hebben die later een nummer wordt. Soms hoef je het ook helemaal niet ver te zoeken. De goal van Toby Anderweireld, waarmee hij Antwerp naar de landstitel schopte, is óók inspirerend. Maar het merendeel van mijn iconen komt uit de muziekwereld. Lorenzo Viotti, een Frans-Zwitsers dirigent, is zo iemand. Ik zag hem aan het werk in Wenen met een Rotterdams orkest. Wat die man doet... Hij kan klassieke muziek op zo’n manier overbrengen dat je als publiek het gevoel krijgt dat je naar de componist zelf aan het luisteren bent. Dáár krijg ik als maker én publiek energie en inspiratie van.”
