Junior Journalist 2022: ‘Het Manfred-manifest tien jaar later’ door Oskar De Meester
De winnaars van Junior Journalist, de grootste schrijfwedstrijd voor jongeren in Vlaanderen en Brussel, zijn bekend! Duizenden jongeren gingen het afgelopen schooljaar aan het pennen rond het thema ‘De wereld na 2030’. Oskar De Meester, lokale finalist van Davidsfonds Aalst, won de nationale hoofdprijs voor reeks 3 (interview, 2e graad secundair onderwijs). Zijn winnende interview ‘Het Manfred-manifest tien jaar later’ lees je hier.
Tekst: Oskar De Meester, Coverfoto: de drie finalisten van reeks 3 met presentatrice Meryem El Mandoudi. Genomen door Herman Genbrugge.
Het is ondertussen al tien jaar geleden dat de toen zeventienjarige Guillaume Manfred tot zijn eigen verbazing wereldberoemd werd door het schrijven van een onschuldig manifest. Dankzij de sociale media werd zijn vraag voor de eerlijke verdeling van de energiebronnen van de aarde en zijn atmosfeer een wereldwijd agendapunt. Burgers, actiegroepen, wetenschappers, economen en uiteindelijk zelfs de politiek raakten geïnteresseerd in de ideeën van Manfred. Dit leidde tot de beweging ‘Energy For All’ (EFA). Vandaag is Guillaume Manfred onderzoekjournalist en nog steeds lid van de denktank die gegroeid is vanuit EFA en werkt in opdracht van Human Right Watch. Ik zocht hem op in zijn (energieneutraal) appartement te Zonnegem.
Even een reminder, leg nog eens kort uit wat de inhoud was van jouw bewuste manifest.
Guillaume Manfred: “Wel, het grondidee was dat alle grondstoffen en/of energiebronnen die de aarde en zijn atmosfeer bieden de facto gratis zijn en toekomen aan alle bewoners. Het exploiteren van deze bronnen van een land dat bij toeval ‘bezitter’ is of door een eigenaar die door verovering ‘bezitter’ is, is tegen de rechten van de mens.”
Straffe taal, maar moet je als zeventienjarige niet achter de meisjes aanzitten en pizza eten achter de computer in plaats van bevlogen manifesten te schrijven?
GM: (lacht) “Geloof het of niet, maar de aandacht van de meisjes was aanzienlijk groter na het schrijven van het manifest dan ervoor.”
Wellicht was dat niet de beweegreden waarom je dit hebt geschreven?
GM: “Uiteraard niet, al was het wel een leuke bijkomstigheid. Laat ik het zo stellen.”
Hoe ben je er dan écht toe gekomen?
GM: “Welja, door naar de mensen rondom mij te luisteren, ving ik af en toe op dat de energieprijzen de pan uit swingden waardoor ze voor veel mensen, waaronder mijn ouders, onbetaalbaar werden. Onder het mom van de redding van het klimaat werd er een vuil spel gespeeld door de markt en de politiek. Daarvan werden burgers het grootste slachtoffer. Uit een gevoel van rechtvaardigheid vond ik dat het tegen de rechten van de mens was dat een basisbehoefte als warmte onbetaalbaar werd. Zo heb ik gereageerd op mijn manier.”
Vind je het zelf niet, after all, een beetje naïef om te stellen dat alle energie gratis moet worden?
GM: “Op dat moment leek mij dat verstandig, maar bij nader inzien is het dat inderdaad niet. Ik was zeventien, een dromer, ik wilde de wereld verbeteren. Het is die naïviteit die de mens in staat stelt om helder na te denken. Kijk, ik dacht; de wind ontstaat ergens boven een land of boven een oceaan, er is niemand die het in zijn hoofd haalt om zich eigenaar van die wind te noemen, want de aarde en de atmosfeer leveren dit gratis. De zon en de regen idem dito. Deze gedachte zouden we moeten doortrekken naar alles wat de aarde biedt. Elke mens heeft evenveel recht op wat de aarde schenkt en niet alleen diegene die zich toevallig bovenop een bron bevindt of diegene die de bron veroverd heeft. Daar moeten we van af. Naïef? Dat kan.”
Op veel gejuich van de zogenaamde producenten kon je alleszins niet rekenen, toch?
GM: “Wat had je gedacht? Een onnozel kind uit Zonnegem kwam de wereld de les spellen. Een volledig marktsysteem op de schop. Ze wilden mij op de brandstapel (lacht). Je noemt ze nu wel de producenten, maar zijn ze dat wel? Het antwoord is neen. Er is maar één producent en dat is de aarde. De rest zijn ontginners. Dat die vergoed worden voor hun werk, geen probleem, dat lijkt mij normaal. Op welke manier? Dat is voer voor economen en de politiek, daar houd ik mij buiten. Maar, wees eens eerlijk, het is toch ongehoord dat landen zoals Denemarken, de Verenigde Arabische Emiraten of Rusland slapend rijk worden omdat ze door een gelukkig toeval bovenop een bron zitten en dat diegenen die minder geluk hebben, zich blauw betalen voor een basisrecht.”
Waren het die ‘ongelukkigen’ die jouw manifest destijds hot gemaakt hebben op sociale media?
GM: “ Jazeker! Zonder de steun van deze mensen was dit nooit zo een belangrijk thema geworden. Het draagvlak was enorm. We zaten in het najaar van 2021 immers middenin de coronacrisis. Iedereen liep al op eieren door de opeenvolgende lockdowns die ze moesten verteren. Er was veel goede wil om het klimaat te veranderen, alleen moest de gewone burger hiervoor proportioneel veel te veel betalen. Ze zaten op hun tandvlees. Actiegroepen zijn dan op de kar gesprongen en tot mijn grote verbazing ook wetenschappers, historici, economen en tenslotte de politiek.”
En zo is uiteindelijk EFA ontstaan?
GM: “Dat klopt. Ideeën moeten een structuur krijgen en dus is EFA een wereldwijde beweging geworden die streeft naar de faire verdeling van natuurlijke energiebronnen.”
Zie je dit als jouw ‘kind’?
GM: “Nee, toch niet. Daarvoor is het buiten mijn toedoen veel te groot geworden. Laat ons zeggen dat ik ‘stoemelings’ het zaadje heb geplant, over de groei had ik geen controle.”
We zijn nu 2031, 10 jaar later. Is er genoeg veranderd?
GM: “Tja, veel te weinig natuurlijk. Een economisch model veranderen is bijna onmogelijk als je weet dat de wereld steeds rond geld blijft draaien. Er zijn toch al eerlijkere handelsovereenkomsten ontstaan en daar ben ik meer dan fier op. We hebben een andere manier van denken geïntroduceerd die zich stilaan verspreidt. Het meest fier ben ik op wat zich vandaag voordoet in Afrika. We kijken niet meer stoïcijns toe hoe de ‘veroveraars’ profiteren van de grondstoffen van daar. Nu pikt iedere Afrikaan een graantje mee van hun ‘toevallige’ én talrijke bronnen. Ooit was het anders …”
Beste meneer Manfred, je klinkt nog even bevlogen, lig je er nog steeds wakker van?
Guillaume Manfred: “Jazeker, nog dikwijls.”
