De wereld na 2030 door de ogen van STAM Gent
Dit schooljaar dagen we met Junior Journalist jongeren in heel Vlaanderen en Brussel uit om te schrijven over het thema ‘De wereld na 2030’. In afwachting van hun verhalen polsen we ook bij anderen hoe zij de toekomst zien. Wout De Vuyst, medewerker onderzoek & collectie bij STAM Gent, laat ons zien hoe zij ervoor zorgen dat hun collectie in de toekomst nog te raadplegen is.
Veel musea digitaliseren hun collectie, ook STAM Gent. Waarom doen jullie dat precies?
“Vroeger schreef men alles neer op fiches en in registers. En veel kennis zat gewoon in de hoofden van de museummedewerkers, ze schreven het niet altijd neer. Als er iemand op pensioen ging, ging er veel kennis verloren, want vaak wist je dan niet meer dat bepaalde schriftelijke bronnen bestonden. Dankzij online databanken kunnen we nu onze collectie digitaal structureren en bijhouden. Dat geeft een rijkdom aan informatie, die bovendien bij het museum blijft. Dat is onder meer nodig om onze tentoonstellingen te maken.”
Het digitaliseren van de collectie heeft niet alleen voordelen voor museummedewerkers. “Het laat geïnteresseerden toe om onze hele collectie te bekijken. In het museum zelf is er niet genoeg plaats voor al onze stukken. Door deze grotere toegankelijkheid via de online databank, kunnen meer mensen zich eenvoudig verdiepen in de geschiedenis van Gent én ook ons als museum iets bijleren. Sommige online bezoekers weten namelijk veel over bepaalde voorwerpen. Dat kunnen onderzoekers en experten zijn, maar soms ook mensen die gewoon geïnteresseerd zijn in de Gentse geschiedenis. Zij kunnen dan reageren en zo leren wij er weer uit als museum.”
Hoe zorgen jullie ervoor dat voorwerpen ook fysiek de tand des tijds doorstaan?
“In ons museum regelen we de temperatuur en de luchtvochtigheid zodat dat onze collectie niet schaadt. En wanneer we bepaalde stukken niet tentoonstellen, bewaren we ze in een centraal museumdepot van de stad, waar er rekening wordt gehouden met de ideale bewaaromstandigheden van het voorwerp. Zo is er voor ieder soort object een andere ruimte. Een schilderij heeft namelijk een andere ideale luchtvochtigheid, temperatuur en lichtinval nodig dan textiel. Daarnaast behandelen we onze voorwerpen ook tegen ongedierte zoals kevers, want die kunnen heel schadelijk zijn. Tegenwoordig zoeken we daarvoor naar duurzame methodes die het milieu niet schaden en die mens- en diervriendelijker zijn.”
Jullie museum vertelt over het verleden van Gent. Gaan jullie ook dieper in op het heden en de toekomst?
“In onze vaste tentoonstelling vertellen we vooral het verhaal vanuit die duizenden jaren geschiedenis, maar we starten de rondgang met een grote recente luchtfoto van Gent. We merken dat die een grote aantrekking heeft op onze bezoekers, want ze gaan direct op zoek naar plaatsen die ze kennen. Vanuit het heden maken we de overgang naar het verleden, omdat we met die hedendaagse blik naar het verleden kijken.”
In tijdelijke tentoonstellingen focust STAM Gent meer op het heden en de toekomst. “Op het einde van het museum focussen we momenteel opnieuw op de luchtfoto. We verdelen die in vierkantjes die telkens voor een vierkante kilometer staan. Voor elke tegel gaan we op zoek naar bewoners van die vierkante kilometer en hun verhalen over de stad of de buurt. Zo krijg je een idee over hoe mensen vandaag leven.”
Wat mensen vandaag vertellen, werpt een blik op de wereld van vandaag. Maar ook voorwerpen vertellen een verhaal. Welke hedendaagse voorwerpen behouden jullie voor de toekomst?
“Het is een uitdaging om te beslissen wat we opnemen in onze collectie. Vroeger waren voorwerpen specialer dan vandaag: ze waren vaak handgemaakt, gepersonaliseerd en in het bezit van een belangrijke familie. Vandaag produceert men alles in grote hoeveelheden. We gaan daarom vooral op zoek naar de verhalen achter voorwerpen. Zo hebben we bijvoorbeeld een maquette van een ondergrondse parking die er nooit gekomen is. Waarom? De maquette toont aan dat er een probleem was met de hoeveelheid auto’s in Gent, en dat men daarvoor naar oplossingen zocht. De parking is er nooit gekomen, maar de maquette blijft belangrijk om meer te weten over de tijdsgeest van vandaag.”
Welk hedendaags object zou je zelf in de collectie willen opnemen?
“Dat is een moeilijke vraag. Er is niet één voorwerp dat ik zou willen bijhouden, maar eerder een serie voorwerpen binnen een bepaald thema. Ik vind voorwerpen zoals banners en stickers bijzonder interessant. Die duiken vaak op uit protest tegen iets dat het officiële beleid heeft beslist en geven een betere kijk op de tijdsgeest van vandaag. Maar dat zijn moeilijke voorwerpen om te verzamelen, want mensen gooien ze vaak weg, of houden ze op zolder. Voor mij is dus ook het verhaal achter een object waardevol.”
Wil je graag de online databank van STAM Gent raadplegen of meer weten over het project ‘de vierkante kilometer’? Neem dan zeker een kijkje op de website van het museum.
Meer weten over Junior Journalist? Surf dan naar juniorjournalist.be
Coverfoto: (c) Phile Deprez
