Vaderlandloos, in première bij ARSENAAL/LAZARUS
ARSENAAL/LAZARUS in Mechelen, daar was ik nog niet geweest. En dan nog eens een première waar ik naartoe mocht, ook mijn eerste keer. Vaderlandloos, een monoloog vol humor en verrassingen, bomvol muziek. Het was een avond vol eerstes die indruk achterliet.
Tekst: Laura Huygen
Ge-aarde-heid
Een indruk in het zand, bijvoorbeeld. Decor was er niet. Wel een strook zand over de breedte van de zaal. De man in het wit, Junior, loopt stapje per stapje de strook op, waar hij zijn blote voetafdrukken achterlaat. Hij is de redder der vaderlandlozen. Hij zal de wereld verbeteren. Maar zijn voorouders stellen hem danig op de proef. Een initiatie inclusief modderige klei is hem niet vreemd. Wanneer de klei opdroogt, lijkt zijn leven een grote wending te nemen, die van drugs en alcohol.
Raar maar waar?
Maar wie is deze man in het wit nu eigenlijk? Junior Mhtombeni telt vele namen en identiteiten die zijn kindertijd z’n bizarre vorm gaven. Is de monoloog die hij afsteekt biografisch of niet? De foto’s op het einde suggereren van wel en geven een heel persoonlijke en intieme toets aan het geheel van het stuk.
Het ene verhaal dat Junior opdist is al geloofwaardiger dan het andere, maar allemaal even fantastisch en kleurrijk vertelt, doorspekt met een vleugje humor. Je ziet het zo voor je: het café dat zijn ouders uitbaatten, ‘den Jambo’, waar de maskers van de voorouders aan de muren hem gadeslaan. Of de dove bomma. Hoe hij zijn familie beschrijft als circusacts of fanfare. Heerlijk.
Liefde voor muziek
Eén ding is zeker: Junior is niet in een hokje te stoppen. Hij is de zoon van een witte vrouw en een zwarte man. Hij heeft een dove bomma en een witte zus. Hij spreekt de taal van de linkse langharigen en de rechtse geweldenaars, maar ook Engels, Zuid-Afrikaans, gebarentaal, Nederlands en bovenal: de taal van de muziek.
De live muziek is de rode draad doorheen het verhaal, of de maskers van de voorouders die nu voor hem maken of hij zijn eigen muziek maakt. Dansen en bewegen zitten in Juniors bloed, tot het hem op het punt van de waanzin drijft. En wie zijn nu eigenlijk die vaderlandlozen die hij moest zien te redden? Of is hij, met zijn vele identiteiten, de vaderlandloze, en moet hij gewoon zichzelf zien te redden? Zodat op zijn minst zijn eigen kinderen datzelfde lot bespaard blijft? Op die vraag blijft mijn antwoord: ik weet het niet. Wat ik niet erg vind. Niet alles behoeft een kant-en-klaar antwoord.
Driewerf hoera
Junior Mhtombeni zette een straffe monoloog neer, waarbij gek genoeg niet het woord, maar het lichaam centraal stond. Het ene moment vertelde hij rustig, ingetogen. Voor je het wist, ging het er weer rauw en luid aan toe. Zelfs als Junior met zijn ogen dicht sprak, wist hij me te vervoeren naar die andere wereld van hem. Dikke proficiat ook aan de drie muzikanten ter plaatse die, zo leek het wel, tien instrumenten tegelijk bespeelden. Verschillende keyboards, drums, of het gekke instrument gemaakt van een soort tuinslang en een fietswiel: het klonk allemaal even welluidend in mijn oren, hoe gek soms ook. Met plezier ga ik nog eens terug naar ARSENAAL/LAZARUS voor meer oog- en oorsnoepjes.
Vaderlandloos speelt nog tot 21 november in ARSENAAL/LAZARUS. Daarna is de voorstelling nog tot 25 maart te bewonderen op verschillende plaatsen doorheen Vlaanderen. Voor meer info en tickets kijk je hier.
