Topper uit de Davidsfonds Cultuurgids: ‘Zwarte Kappen’ van Jan Pauwels

Gepubliceerd door Davidsfonds op 10 november 2020

Heb je de nieuwe Davidsfonds Cultuurgids al gezien? Je vindt er meer dan 200 boeken en cd’s in waarmee je de Davidsfonds Lidkaart kunt aanvragen om een jaar lang voordelig van cultuur te genieten. In de gids lichten we 5 toppers uit. 5 boeken die een bijzonder verhaal vertellen. Topper 3 is ‘Zwarte Kappen’ van Jan Pauwels. Duik in een boeiend historisch verhaal!

Tekst: Lotte De Snijder

Antoon Triest, bisschop van Gent, en Cornelis Ooms, zijn rechterhand, trekken ten strijde tegen de zedenverwildering in de Zuidelijke Nederlanden in de 17de eeuw. Samen onderzoeken ze twee merkwaardige zaken in Gent en Brugge tussen 1627 en 1640. Als overste van de alexianen in Gent houdt pater Michiel Van Belle zich niet uitsluitend bezig met het begraven van doden en het verzorgen van krankzinnigen. Hij gaat zich te buiten aan financiële, alcoholische, seksuele en criminele excessen in de onderbuik van de samenleving. De kerkelijke hiërarchie is onverbiddelijk en straft hem streng.

In zijn paleis in Brugge slaagt bisschop Servaas De Quinckere er beter in de schijn van rechtschapenheid op te houden. Het dunne laagje geveinsde geloofsijver bladdert echter snel af wanneer Triest en Ooms zijn eigengereide gangen nagaan. Maar van Brugge tot Rome treedt niemand op. De Quinckere behoudt zijn bisschopszetel en wordt zelfs met veel bombarie begraven. Zwarte kappen dompelt je onder in een verdwenen wereld van kerk, macht, intrige en dubbele moraal.

We stelden Jan Pauwels een aantal vragen

Je debuut, Gekroonde hoofden, ging ook over historische intriges in de wereld van kloosters. Waar is die fascinatie begonnen?
“Sinds mijn studententijd snuister ik op veilingen en in boekhandels tussen oude boeken, brochures en tot de verbeelding sprekende edities. In 2012 ontdekte ik bij toeval een brochure die was uitgegeven naar aanleiding van het jubileum van een Dendermondse kloosterzuster. Ik las over huwelijk, overspel en hoererij, en ging op zoek naar een verklaring. De kloosterzuster bleek een van de spilfiguren in het schandaal waarover ik in mijn debuut Gekroonde hoofden heb geschreven. Ook Zwarte kappen is zo ontstaan: ik kwam een 17de-eeuws boekje op het spoor over rituelen bij de intrede van alexianen in het klooster. Uit nieuwsgierigheid ben ik hun gangen nagegaan en sommige alexianen bleken zeer geschikte romanpersonages. Ik beschrijf de waargebeurde belevenissen van een regelrechte crimineel in kloosterhabijt die zich te buiten gaat aan alles wat verboden is, iets wat zijn levenswandel natuurlijk zo opzienbarend maakt.”

Hoeveel opzoekingswerk hebt u voor dit boek gedaan?
“Ik deed drie jaar onderzoek voor het boek. Naast oude brochures en publicaties heb ik ook archieven in Gent en Brussel doorzocht en een paar verrassende documenten gevonden. Vooral de archieven van de kerkelijke rechtbank vormen een onuitputtelijke bron voor een schrijver van historische romans: je komt er mensen uit het verleden tegen op een crisismoment in hun leven. Ze zijn dader of slachtoffer van een ruzie, vechtpartij, oplichting, of zoals in mijn nieuwe boek: doodslag en kannibalisme!

Het dossier uit Gekroonde hoofden is op het bureau van de Paus beland, mogen wij hetzelfde verwachten van Zwarte kappen?
“Zeker, de alexiaan uit Zwarte kappen maakt het zo bont dat de kerkelijke rechtbank én de regering hem uiteindelijk verbannen. In een parallelle verhaallijn volgen we de bisschop van Brugge die zich óók ernstig misdraagt, zowel privé als in zijn ambt: de landvoogd, de regering en de andere bisschoppen vragen bij het Vaticaan telkens opnieuw maatregelen en zelfs zijn ontslag. Tevergeefs, hij kan gewoon in functie blijven en wordt zelfs luisterrijk begraven als een grote heer.”

Wat wilt u dat lezers onthouden als ze het boek gelezen hebben?
“Met mijn boeken probeer ik het leven in Vlaanderen van de jaren 1630 op te roepen, toen de bisschop schatrijk was, de kerken vol barokkunst hingen, de moordende pest duizenden levens eiste en de protestantse legers vanuit het noorden en de Franse legers vanuit het zuiden met extreem geweld ons land binnenvielen. Ook tegen die achtergrond blijven mensen zichzelf, in hun onderlinge relaties, verborgen ambities en heimelijke rivaliteiten. Dat heb ik allemaal teruggevonden in die oude boeken en archieven en dat heb ik opnieuw verteld voor een hedendaags publiek.”

De pers over Gekroonde hoofden

“Het is een erg mooie historische roman.” – Rik Torfs in Het Laatste Nieuws

“In zijn vrije tijd doorploegt Jan Pauwels (…) historische archieven over ‘zijn’ Dendermonde. Dat heeft Gekroonde hoofden opgeleverd” – Knack

“Jan Pauwels heeft een uiterst vlotte pen en slaagt erin de wereld van de 17de eeuw in de kerkelijke en stedelijke upperclass terug tot leven te brengen.” – Kerknet

—

Alle info over het boek vind je hier.
Ontdek ook de andere toppers uit de Davidsfonds Cultuurgids: