- Kristiina Poska (© Wouter Maeckelberghe)
Dit najaar bracht Kristiina Poska met Symfonieorkest Vlaanderen de Tweede Symfonie en het Dubbelconcerto voor viool en cello van Brahms. Wij genoten in BOZAR van een schitterend en bij momenten ontroerend concert. Na de uitvoering gingen we even kennismaken met de dirigente. We ontmoetten een bijzonder sympathieke, ‘wervelende’ vrouw, enthousiast en begeesterd. In haar drukke agenda wilde ze gerust een plekje vrijmaken voor een interview. Voorwaarde: geen vragen over haar positie als vrouw in een mannenwereld, alsjeblieft. Er zijn namelijk veel interessantere dingen te vertellen.
Heb jij als dirigent volledige vrijheid bij het samenstellen van een concertprogramma? Wie maakt de muziekkeuze en waar is die keuze dan op gebaseerd?
“Dat is telkens heel verschillend. Meestal is het een samenwerking, maar ik word nooit geforceerd om iets te doen wat ik niet graag doe. Natuurlijk kan ik wel voor een heel groot stuk beslissen, samen met de artistieke planning. Soms combineren de initiatiefnemers verschillende stijlen en stukken. Als we met een solist werken, is er meestal wel een sterke match met het programma en daar voel ik me heel comfortabel bij. Dat is ook interessant voor het publiek en voor het orkest.”
Goede energie in de zaal stimuleert ons om het beste van onszelf te geven, altijd meer en meer.
Wat is jouw favoriete muziekstuk?
“Dat is een moeilijke vraag. Meestal is dat het stuk waar ik op dat ogenblik aan werk. Ik ga dan zo diep dat ik altijd wel nieuwe dingen vind. En de ‘grote’ componisten word ik nooit moe. Zelfs na tientallen uitvoeringen ontdek je nog nieuwe dingen. Over het algemeen zoek ik geen ‘entertainment’-muziek, maar wel een betekenis of idee in de muziek. Als ik dat niet vind, is het al gauw vervelend voor mij.”
Elk concert heeft een ander publiek. Merk jij zelf als dirigent verschillen als je voor een zaal staat? En in welke mate is de energie die je (al dan niet) van het publiek krijgt belangrijk voor de kwaliteit van een concert?
“Enerzijds valt het me altijd weer op hoe een goede energie in de zaal ontzettend veel energie geeft aan ons op het podium. Het stimuleert ons om het beste van onszelf te geven, altijd meer en meer. Anderzijds is het als artiest erg belangrijk om niet afhankelijk te zijn van die energieën. Het contact met de muziek is het allerbelangrijkste: het is onze taak om de muziek op de best mogelijke manier te brengen, onafhankelijk van het publiek. Dus of er nu wel of geen publiek aanwezig is, of mensen slapen tijdens het concert: de relatie met de muziek zelf is het belangrijkst, los van de context en van de mensen in de zaal.”
Kan je een grappige of bijgebleven anekdote delen?
“Een grappig verhaal heb ik niet onmiddellijk. Wel heb ik eens een bijzondere ervaring gehad met het orkest. We moesten ergens gaan spelen, in een heel kleine zaal. Er was bijna geen publiek, en de solist was zo ontmoedigd dat hij niet wilde optreden. Maar dat wilde en kon ik niet als muzikant. De muziek was er, dus we konden die perfect brengen. En weet je: we speelden het beste concert ooit, omdat we zodanig geconcentreerd waren op de muziek!”
Je hebt de Estse nationaliteit. Wat is voor jou het grootste verschil met leven in Vlaanderen?
“Eigenlijk zou ik het eerder willen hebben over de gelijkenissen. Ik ken Vlaanderen nog niet zo goed, maar het valt me wel op dat er heel veel overeenkomsten zijn met Estland. België en Estland zijn allebei kleine landen met een speciale mentaliteit. Grote landen hebben vaak een zeker zelfbewustzijn, soms zelfs op het arrogante af. Dat hebben kleine landen zoals wij niet. Het voordeel is dat we altijd heel open zijn naar de rest van de wereld toe. Die open houding maakt ons ‘rijk’: we zoeken altijd naar nieuwe wegen en ontwikkelingen. Dat maakt ons zo krachtig. Daarbij zijn de mensen ook vriendelijk en sympathiek, wat een respectvolle communicatie mogelijk maakt.
Op school werd in de aardrijkskundeles altijd de vergelijking gemaakt met België: Estland is wel groter, maar minder dicht bevolkt. Het is ook niet zomaar dat Gent en Tallinn zustersteden zijn. Al in de middeleeuwen waren er connecties tussen onze landen, dankzij de Hanzesteden. In de korte tijd dat ik hier in België ben, kan ik alvast concluderen dat alles en iedereen bijzonder sympathiek is.”
En ten slotte: als je een concert zou willen aanbevelen aan onze lezers, welk zou je dan kiezen?
“Mijn eerste concert als nieuwe chef-dirigent van Symfonieorkest Vlaanderen, Dubbel Brahms (het programma in oktober 2019, n.v.d.r.), was geweldig. In mei 2020 zijn we terug in België, dan open ik o.a. samen met het orkest de vernieuwde concertzaal van Muziekcentrum De Bijloke in Gent. Het programma rond componiste Louise Farrenc en tijdgenoten is absoluut de moeite! Je vindt er alles over op de website van Symfonieorkest Vlaanderen.”
Davidsfonds Academie organiseert op zondag 10 mei 2020 een dagevenement bij het concert ‘Louise Farrenc’ in deSingel in Antwerpen, met een exclusieve ontmoeting met dirigente Kristiina Poska en een inleidende lezing. Alle info en inschrijvingen op www.davidsfonds.be/academie.
Met je Cultuurkaart krijg je 10% korting op losse tickets bij Symfonieorkest Vlaanderen. Stuur een mail naar tickets@symfonieorkest.be met je Cultuurkaartnummer om van de korting te kunnen genieten.
