Voor jou getest: expo PiKANT! in Aalst
Op een wisselvallige woensdagvoormiddag bezocht ik de tentoonstelling die in drie talen een prikkelende woordspeling in haar titel heeft: PiKANT!, DENT’ELLE! of Lace is more. De expo laat je kennismaken met vijf eeuwen cultuurgeschiedenis, met kant als statussymbool, in kunst en mode. Kanten doop- en bruidskledij versmelten er met topwerken van Vlaamse meesters zoals Rubens en Van Dyck. Benieuwd? Scroll dan snel verder en krijg een voorproefje!
Tekst: Joke Baeten
The Phoebus Foundation – van Katoen Natie-topman en kunstverzamelaar Fernand Huts – toverde het Waterkasteel van Moorsel (1520) en het omliggende park om tot een prachtig decor voor een hoogstaande selectie kant uit binnen- en buitenland. Vanaf de zestiende eeuw groeide Vlaanderen uit tot een internationaal befaamd centrum voor de productie van kant, en vormde al snel het kloppende hart van de kantindustrie. Dat is dan ook het uitgangspunt van Huts en zijn curator Katharina Van Cauteren voor deze expo.
PiKANT! is een driedelige tentoonstelling. Ik startte in de orangerie voor het eerste deel ‘Kant als levensdraad’. In dit deel word je als bezoeker meegenomen op een traject van de geboorte, met doopkleertjes, tot aan de dood, met rouwkant, en alles wat er tussen zit. Een enthousiaste gids leidde ons rond. Van haar leerde ik dat kant – meteen nadat de techniek werd ontwikkeld in de 16de eeuw – beschouwd wordt als de mooiste, duurste en meest prestigieuze stof die er bestaat. Geen wonder ook, want het klossen van een vierkante centimeter kost al gauw een uur. Hoewel kunst en kledij in dit deel van de tentoonstelling kriskras door elkaar hangen, komen de tentoongestelde stukken prachtig tot hun recht. We zien een hele collectie spectaculaire bruidsjurken, gemaakt voor de rijkste families, maar krijgen evengoed het verhaal te horen van de kantmaaksters: meestal anonieme en vaak uitgebuite vrouwen die heel precies een patroon moesten uitvoeren.
Ook de topstukken van Vlaamse Meesters zoals Rubens en Van Dijck sprongen in het oog, en ook van het campagnebeeld (Portret van een Jonge vrouw, anonieme Antwerpse meester, 1613) was ik erg onder de indruk.
Voor het tweede deel van de expo leidde de gids ons naar de kelder van de orangerie. Iets helemaal anders dan het eerste deel! ‘Pikante kant’ presenteert in een spectaculaire setting de geschiedenis van de lingerie in de 20ste eeuw: beha’s, slipjes en korsetten spelen de hoofdrol opgesteld tussen … de oldtimers van Willy Michielsen, de eigenaar van het kasteel. De lingerie is van Van de Velde, het Oost-Vlaamse lingeriebedrijf achter Marie Jo, PrimaDonna en Andres Sarda. Ik vond de opstelling – de glimmende auto’s naast de paspoppen met de mooiste lingerie – heel geslaagd. We zien dat er aan de korsetten vroeger weinig kant was, maar geleidelijk aan werd kant goedkoper en werd het ook gebruikt voor lingerie. Vandaag heeft de Europese kantindustrie het blijkbaar moeilijker dan ooit: de nog resterende productieateliers staan onder grote druk van de concurrentie met het Verre Oosten. Daar wordt de Europese kant gekopieerd en goedkoop geïmiteerd. Er worden in dit deel van de tentoonstelling ook een paar unieke stukken getoond. Geen producten om te dragen, maar ontwikkeld voor op de catwalk. Het is echt haute couture, en een sensuele streling voor het oog!
Voor het laatste deel van de tentoonstelling trokken we naar buiten. Het was een plezier om door de prachtige kasteeltuin te wandelen (zelfs in de regen), uitzonderlijk open voor bezoekers. Dat is meteen ook het derde deel van de tentoonstelling: ‘Kant als kunst’ toont hedendaagse kantkunst in de dreef van het kasteel, in de erfgoedkapel Sint-Gudula en in de Sint-Martinuskerk van Moorsel. Vandaag herontdekken kunstenaars uit binnen- en buitenland het bijzondere weefsel opnieuw en gebruiken het voor subtiele en poëtische creaties, maar ook voor monumentale opstellingen.
Kortom: als bezoeker word je helemaal ondergedompeld in een romantische en zinnenprikkelende sfeer. Het contrast van de drie totaal verschillende delen is echt een meerwaarde. Daardoor is PiKANT! geen gewone tentoonstelling, maar een belevenis. Er is ook het spel ‘Kanttekeningen’ voor de hele familie (dat trouwens ontwikkeld werd door het productiehuis Koeken Troef!): spelenderwijs ontdek je de verschillende kanten van de tentoonstelling én er is een prijs voor wie de dader vindt. Neem daar nog een wandeling bij door het mooie domein en je hebt het ideale dagje uit!
www.pikant.vlaanderen. De tentoonstelling is elke dag geopend van 30 mei tot en met 30 september, telkens van 11 tot 18 uur.
Met een Davidsfonds Cultuurkaart is de toegang gratis. Kaarten kosten 10 euro of 7 euro (kortingstarief), -18 jaar is gratis.
