Kurt Van Eeghem over de impact van muziek op het brein
Bezield, bevlogen en gedreven: Kurt Van Eeghem kan zijn grote passie voor cultuur niet wegstoppen. In elk nummer van Davidsfonds Cultuurmagazine neemt hij cultureel Vlaanderen onder de loep en vertelt hij wat zijn hart sneller doet kloppen. Hieronder lees je alles over het belang van muziek voor de hersenen.
Tekst: Kurt Van Eeghem
Kent u professor dr. Erik Scherder al? Ik leerde de Nederlandse hoogleraar neurologie kennen via enkele YouTube-filmpjes.* Op een uitermate boeiende en enthousiaste manier vertelt hij over de voorliefde die hersenen en muziek voor elkaar koesteren. Na ampel onderzoek weet Scherder dat muziek een geweldig effect heeft op de ontwikkeling van ons brein. Ze stimuleert onze emoties, onze empathie en het algehele vermogen van onze hersenen. “Als kinderen piano spelen,” orakelt Scherder, “dan groeien bepaalde volumes in de hersenen aan.” Zwaaiend met het doorgesneden model van een hersenpan laat hij ons precies zien waar dat gebeurt en welke voordelen dat voor kinderen oplevert.
Ik hoor het hem graag zeggen, het is immers leuk als de wetenschap bevestigt wat ikzelf denk en wat Plato al meer dan tweeduizend jaar geleden verdedigde. Plato zag muziek als een wezenlijk onderdeel van elke goede opvoeding. Meer nog: de wijsgeer poneerde dat muziek de belangrijkste stimulans voor de geest is. Na hem hebben talloze filosofen en pedagogen die stelling eeuwenlang onderschreven – ze een voor een opsommen zou pagina’s vergen.
De zachte vakken hebben het pleit verloren
Ten huize Van Eeghem was muziek alomtegenwoordig. Via Radio 1 kregen we alles aangeleverd wat er bestond: klassiek, jazz, kleinkunst, easy listening, vrolijke deuntjes, marsmuziek, tot en met de klokken van de beiaard. De knop van onze Grundig-radio, waarvan het groene oog met de jaren aanlokkelijker lonkte, zat vastgeroest op Brussel. Bovendien serveerde de zender elke dag een gedicht, culturele informatie, sport, de waterstanden van de Rijn bij Plochingen en ‘overkomst dringend gewenst’ tijdens de berichten voor zeelieden. Heerlijke radio die nooit meer werd geëvenaard. Alles werd grondig aangepakt: de BRT was een instituut van degelijkheid.
Die rijke mix werd aangevuld met een wekelijks uurtje koorzang op de lagere school, een lesje solfège, ontleding van chansons tijdens de lessen Frans en een passionele Bach in de godsdienstles. Bovendien zat ik op ballet en ik zong – nou ja – bij een bandje.
De zachte vakken hebben het pleit verloren en muziek betaalt het gelag. Je hoort nog zelden een klasje zingen, want daarvoor hebben we het deeltijds kunstonderwijs, mijnheer. Professor Scherder mag nog zo enthousiast zwaaien met zijn halve hersenpan, de eindtermen doen niet aan muzieknoten. Ze eisen vaardigheden, want kinderen moeten zo snel mogelijk naar de werkvloer.
Plato draait zich om in zijn graf, Scherder praat enthousiast voort, ik schrijf deze column. De kinderen zijn de dupe.
—
* Er zijn nog meer leuke YouTube-filmpje te vinden waarin dr. Erik Scherder uitlegt waarom muziek zo belangrijk is voor de ontwikkeling van ons brein, bijvoorbeeld dit filmpje.
Kurt Van Eeghem is op zondag 20 januari 2019 te gast bij Davidsfonds Hove naar aanleiding van Toast Literair. De titel van zijn lezing is Kurtoisie. Etiquette anders bekeken. Waar komen de etiquetteregeltjes vandaan en wat is hun nut nog? Op deze vragen krijgt u een antwoord in een geestig en degelijk onderbouwd verhaal. Raadpleeg nu de info.
(c) foto: Thomas De Boever
