Boekverslag: ‘Vanuit hier zie je alles’ van Mariana Leky
Voor de liefhebbers van Le fabuleux destin d’Amélie Poulain. Zo wordt het boek Vanuit hier zie je alles van Mariana Leky gepromoot. En dus hadden we met onze leesgroep BOEKEN&BOKES best wel hoge verwachtingen van het vierde boek dat we samen lazen. Benieuwd of die verwachtingen ingelost zijn? Lees dan snel verder.
Tekst: Lotte De Snijder
Het verhaal speelt zich grotendeels af in een klein dorpje in het Duitse Westerwald dat bevolkt wordt door een aantal bijzondere dorpelingen. Het hoofdpersonage is de tienjarige Luise, die we in de rest van het boek zien opgroeien in bijzondere omstandigheden. Telkens als haar oma Selma over een okapi droomt, weet iedereen in het dorp hoe laat het is: binnen 24 uur zal iemand sterven. In het boek speelt de dood dan ook een grote rol, net als andere zorgen en lasten van het leven. Eenzaamheid, liefdesverdriet, stress, spijt en twijfel worden allemaal onverbloemd weergegeven.
Met al die emoties wordt ook Luise in de loop van haar leven geconfronteerd. Door een tragische gebeurtenis in haar jeugd bevriest Luise als het ware, haar leven komt stil te staan en ze blijft gevangen zitten in een heel kleine wereld. Ook andere personages zitten vast: haar vader gaat op de vlucht, haar moeder verschuilt zich achter de bloemen in haar winkel, de opticien komt in zijn liefdesverklaringen aan Selma nooit verder dan de openingszin en gekke Marlies sluit zich letterlijk en figuurlijk op.
Toch is het niet alleen kommer en kwel in dit boek. Het ankerpunt in al die verstarde levens is Selma. Het is mooi om te zien hoe ze Luise opvangt en samen met de opticien de rol van haar ouders overneemt. Het viel ons ook op hoeveel begrip de personages voor elkaar opbrengen, hoe ze met elkaar meeleven. En in die kleine wereld is er ook plaats voor de schoonheid van de natuur, voor rake observaties en uiteindelijk ook voor de liefde. Want in het midden van het boek duikt er opeens een jonge, knappe boeddhistische monnik op, Frederik. Ook al is hij op weg naar Japan, Luise wordt halsoverkop verliefd op hem. Via brieven en telefoongesprekken blijven ze met elkaar in contact. Tot er uiteindelijk nog van alles gebeurt, waardoor de verstarring in haar leven wegebt. Maar daar kunnen we helaas niets over zeggen zonder de pret van het lezen te bederven.
Ik stelde me voor Frederik de liefde in zijn maag te splitsen zoals Alaska zijn avondpil in een hompje leverworst.
Ons verslag zou niet volledig zijn zonder even stil te staan bij de vreemde titel. Als lichte taalneuroten struikelden meerdere collega’s over de verwoording ‘vanuit hier’ in plaats van ‘van hieruit’. Het is symptomatisch voor een vertaling die we minder geslaagd vonden, al is het moeilijk te bepalen of dat echt aan de vertaling lag of eerder aan de stijl van de auteur. Die is toch wel apart. Leky gebruikt gewone woorden, maar verbindt die op een bijzondere manier, bijvoorbeeld door letterlijke en figuurlijke betekenissen te mengen. Door die verrassende formuleringen en vergelijkingen blijf je als lezer vaak aan de zinnen haken. Daar kun je je aan ergeren, of je kunt je laten verwonderen en je verbeelding laten spreken. De meesten van ons kozen voor het laatste. Misschien is de vreemde titel dus geen onnauwkeurigheid maar net een slimmigheidje van de vertaler om de nadruk te leggen op de ‘hier’. Het hier en het nu spelen namelijk een grote rol in dit boek, dat flirt met boeddhistische wijsheden. De excentrieke vertelstijl past dus perfect bij de excentrieke personages en het bijzondere verhaal.
Wat het lezen ook prettig maakt, is de absurde humor en de magisch-realistische gebeurtenissen in het boek. Na de tragische gebeurtenis in het begin van het boek, wordt beschreven hoe Luise drie dagen lang slaapt en door Selma wordt gedragen. Dat kan natuurlijk niet letterlijk, maar gevoelsmatig wel. Het toont de warmte die de personages voor elkaar koesteren. En het geeft je ook als lezer een hartverwarmend gevoel. Op die manier zien we de vergelijking met Le fabuleux destin d’Amélie Poulain.
Onze slotsom? Vanuit hier zie je alles is geen grote literatuur: vaak komt het verhaal wat kinderlijk en naïef over. Maar ondanks alle tegenspoed is het een warm pleidooi om altijd optimistisch te blijven.
PS: Lees de flaptekst niet: die verklapt namelijk een cruciale gebeurtenis en bovendien wordt de naam van het hoofdpersonage tot twee keer toe verkeerd gespeld!
