Over Nacht van de Geschiedenis: Het genetisch geheugen van Vlaanderen

Ieder van ons heeft via het DNA een uniek en levend archiefdocument overgeërfd van onze voorouders. Genetici gaan daarom als archivarissen op zoek naar sporen uit het verre en recente verleden. Tijdens deze lezing wordt het genetisch erfgoed in Vlaanderen voorgesteld. Hierbij zullen o.a. neanderthalers, prehistorische migraties, Merovingers, de Spaanse Nederlanden, koekoekskinderen, en zelfs Beethoven de hoofdrol spelen.

Prof. dr. Maarten Larmuseau is geneticus en bioloog, gespecialiseerd in genetische genealogie en genetisch erfgoed. Hij is als professor verbonden aan het departement Menselijke Erfelijkheid van de KU Leuven, en is ook gastprofessor bij erfgoedstudiesaan de UAntwerpen

Hypertechnologische laboratoria behoren niet tot de standaard locaties waarmee men de geschiedschrijving associeert. Naast bibliotheken en stoffige archieven draagt ieder van ons nochtans een levend archiefdocument, een eigen uniek genoom.

Deze overgeërfde verzameling van DNA-informatie geeft genetici een intrigerend beeld over de evolutie van de mens tot de geschiedenis van de eigen voorouders. Het ‘genetisch erfgoed’ van een groep mensen uit een continent, land,regio, gemeente of zelfs familie biedt daardoor historische inzichten.

Door analyse van zowel modern DNA van levende personen met stamboomgegevens, alsook oud-DNA afkomstig van humane resten uit opgravingen, is de kennis van het Vlaams genetisch erfgoed er de voorbije jaren sterk op vooruitgegaan. In deze lezing zullen we ingaan op de prehistorische en meer recentere migraties die een dergelijk sterke demografische impact hebben gehad zodat er nog een spoor in het Vlaamse DNA wordt vastgesteld.

Daarbij blijkt onder meer dat dominante gebeurtenissen uit onze nationale geschiedenis - zoals de invallen van de Vikingen of de Spaanse overheersing - niet altijd een genetische erfenis hebben nagelaten.

Ten slotte wordt ook de genetische revolutie in de familiekunde aangetoond die (verre) verwantschap tussen individuen vaststelt alsook inzichten in het seksueel gedrag van onze voorouders verwerft.