Robert Seelhaler
De zeventienjarige Franz verruilt de idyllische schoonheid van het Oostenrijkse merendistrict voor de drukte van Wenen. Daar is Franz in opleiding bij de oudere sigaren- en krantenverkoper Otto Trsnyek. Een van zijn vaste klanten is professor Freud, die naast sigaren kopen ook kwistig is met advies voor Franz’ liefdesleven. Maar met de annexatie van Oostenrijk door Duitsland in het verschiet, zullen de levens van Franz, Otto en professor Freud onherroepelijk veranderen.
De samenvatting doet enigszins vermoeden dat het om een zwaardere, historische en psychoanalytische roman gaat, maar dat blijkt niet onmiddellijk te kloppen. Het hoofdpersonage Franz is naïef en, om een collega te citeren, “aanvankelijk simpel, ja, zelfs onnozel.” Maar gaandeweg, door zijn leven als krantenverkoper en sigarenboer, de kennismaking met fascisme en jodenhaat, de ‘liefde’ voor Anezka, de briefwisseling met zijn moeder en de gesprekken met Freud, groeit Franz op tot een jongvolwassene die begint in te zien hoe het leven in elkaar zit. Volwassen worden maakt het leven rijker, maar ook gecompliceerder. Zeker in het Oostenrijk vlak voor de Anschluss.
“Wie niets weet, heeft geen zorgen en terwijl het al lastig genoeg is om je moeizaam kennis eigen te maken, is het nog veel lastiger om wat je eenmaal weet weer te vergeten.”